De debatavond ‘Landschap en Landbouw’ op de Campus in Almkerk leert de deelnemers dat sommige boeren zorgen hebben en andere van hun collega’s juist kansen zien. Vooral wordt duidelijk dat de Kracht van Altena nog beter kan worden benut voor zowel landschap als de landbouw.
Wens tot samenwerking voert boventoon op debatavond met boeren.
Ruim zestig belangstellenden trotseerden de gure wind en regen om deze door Progressief Altena georganiseerde avond bij te wonen. Onder hen jonge en oudere boeren, drie wethouders, raadsleden van SGP, CDA, CU en Progressief Altena, vertegenwoordigers van Altenatuur en leden van Progressief Altena. Zelfs uit Geertruidenberg was er belangstelling.
Geschreven door
Arend Koekkoek gaf als gastheer een korte toelichting over de doelstelling van de Campus in Almkerk. Het is een innovatiecentrum voor landbouw en duurzaamheid, die in de maatschappelijke behoefte aan leefbaarheid, kleinschalige voedselproductie, duurzaamheid en innovatie wil voorzien. De haard brandt als de aanwezigen de gelegenheid krijgen om hun vragen aan de inleiders te stellen. Een jonge boer ziet door de bomen het bos niet meer en vraagt wat hij nu moet doen. Een andere deelnemer wil weten of Europese subsidies effectief zijn. We zitten op het puntje van onze stoel als drie deskundigen hun visie geven op landschap, bodemgebruik, de stikstofcrisis en voedselproductie en ingaan op deze en andere vragen.
Toekomstbestendig melkveehouder
Corné Nouws bijt het spits af. Hij is toekomstbestendig melkveehouder in Wijk en Aalburg en heeft al een nieuwe emissiearme stal laten bouwen voor 120 koeien, die hij melkt zonder robot. Het welzijn van zijn koeien is een belangrijk aandachtspunt. Stroom heeft hij vooral nodig met pieken waardoor de oplossingen voor duurzame stroom beperkt worden. Ook het energienetwerk in Altena is een probleem dat moet worden aangepakt. Mogelijk is een kleine windmolen een oplossing?
Hij vraagt aandacht voor maatwerk bij vergunningen om functieverandering van vrijkomende agrarische gebouwen mogelijk te maken. En tenslotte wijst hij erop dat het waterschap beter beleid moet maken door het schoonmaken van watergangen in uitsluitend waterbergende sloten te beperken. Nouws ziet dat Kringlooplandbouw toekomst heeft en dat boeren en natuur bij elkaar horen. Hij zet de toon voor een inhoudelijk goed onderbouwde debatavond.
Natuurinclusief
Hierna spreekt Meeuwis Millenaar: melkveehouder, adviseur en bestuurder bij Friesland Campina. Hij richt zich vooral op ontwikkeling van natuur inclusieve landbouw. Hij vertelt dat de inkomenssteun per hectare – nu 375 euro – in 2022 gaat halveren. Agrarisch ondernemers kunnen hun verdienmodel weer op niveau brengen via projecten zoals kruidenranden of het patrijzen project in onze gemeente. Samen met andere boeren in Altena heeft hij veel veranderingen helpen realiseren in onze gemeente en ook rond zijn boerderij is natuur inclusieve landbouw in de praktijk handen en voeten gegeven.
Meeuwis heeft 7,5 hectaren luzerne ingezaaid die drie keer per jaar wordt geoogst. In de luzerneakker zijn 6 stroken ingezaaid met een speciaal bloemen mengsel. Vogels als de veldleeuwerik zijn nu weer te horen in de omgeving van de luzerneakker. Ook heeft hij 3 hectare plas-dras gebied gerealiseerd op zijn huiskavel waardoor vogels als kievit, tureluur, grutto en gele kwik meer kansen hebben om hun jongen groot te brengen in een wereld waar het aantal insecten drastisch is afgenomen.
Er wordt een kritische vraag gesteld over de effectiviteit van de Europese subsidies. Millenaar bepleit onafhankelijke tellingen en effectmeting door vrijwilligers zoals dat in Altena met de weidevogels onder leiding van Len Bruning van Altenatuur is georganiseerd. “Alleen als je goede monitoring hebt, weet je of je effectief bent. Hier in Altena zijn we dat”, stelt Millenaar. Wel merkt hij op dat de windmolens in Waalwijk in zijn ogen een bedreiging voor de vogelstand zijn. Hij sluit zijn verhaal af met een pleidooi voor een gebiedsgerichte aanpak van de stikstofproblematiek, omdat de omstandigheden in Altena totaal anders zijn dan in bijvoorbeeld De Peel. De provincie zou hierbij moeten helpen.
Provincie
Als laatste krijgt Arend Meijer, woordvoerder van het landbouwdossier en fractievoorzitter van D66 in Provinciale Staten van Brabant het woord. Hij laat veel van zijn algemene verhaal varen en gaat direct in op de onzekerheden van twee jonge boeren over investeringen. Het wordt al snel duidelijk dat Meijer naar deze debatavond is gekomen om te luisteren en perspectief te geven. Hij vertelt dat boeren kunnen kiezen uit 4 oplossingen: stoppen, bulk produceren voor de wereldmarkt, kwaliteit produceren voor een hogere prijs of je helemaal richten op innovatie. Als boeren investeren – en dat is al vele jaren het Provinciale beleid – worden aan die stal 20 jaar geen nieuwe of aanvullende eisen aan de uitstoot van stikstof gesteld. Voor ondernemers die een stalsysteem kiezen heeft de Provincie vele miljoenen voor ondersteuning. Er ligt daarnaast veel geld voor eventuele uitzonderingen en maatwerk op het provinciehuis. De boodschap is: je hoeft het niet alleen te doen.
Er ontstaat een intensief gesprek. Een jonge boer vraagt Arend Meijer hoe hij een stal die hij 5 jaar geleden heeft laten bouwen, kan terugverdienen? Meijer toont begrip voor de emoties en legt het Provinciale beleid steeds weer uit. Een andere boer geeft aan dat hij het heeft opgelost door te kiezen voor goede voeding van de koeien, een goede vloer enzovoorts. Grote investeringen zijn niet altijd nodig.
Meijer pleit voor het gebruiken van lokale kennis, samenwerking en een rol voor de gemeente in het helpen van boeren bij het maken van hun keuze. Een boer wijst op in zijn ogen onzinnige Provinciale regels. Meijer waarschuwt de boeren voor adviseurs die ook hun belangen hebben bij de keuze die zij als ondernemer maken.
Gemeente
De stikstofcrisis in Den Haag en de schaarse ruimte betekent dat er nieuw beleid aankomt. Dat geeft onzekerheden, erkent Meijer. Maar je hoeft niet alles af te wachten en je kunt ook zelf initiatief nemen. Meijer ziet mogelijkheden voor een gebiedsgerichte aanpak, waarbij Altena een unieke kans heeft: er wordt al goed samengewerkt tussen boeren en natuurorganisaties, er is veel kennis, er is geen mestoverschot en veel veehouderijbedrijven zijn grondgebonden. “Kom vanuit gezamenlijkheid met een gebiedsplan; dan zijn er mogelijkheden.” Er is daarover bij een deelnemer scepsis: “dat zeggen jullie steeds”, maar ook Millenaar, Nouws en Koekkoek zien kansen in het pleidooi van Meijer.
Wethouder Roland van Vugt pakt die handschoen meteen op. Hij zou graag zien dat Altena het zesde experimenteer gebied wordt. Samen met de provincie wil hij dit graag in Den Haag regelen. Maarten de Winter, die deze avond namens Progressief Altena heeft geleid, vat samen dat er een kans is om elkaar te helpen met deze uitdagingen: “Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder.” Laat dat nu het motto van Progressief Altena zijn. Hij bedankt iedereen voor zijn of haar aanwezigheid en inbreng en nodigt verschillende betrokkenen uit de informele nazit te benutten om vervolgafspraken te maken.