Op 2 juli is door de visvereniging in de Loevesteingracht in Woudrichem een grote pomp geplaatst om dreigende vissterfte te voorkomen. Vrijwillig, op eigen initiatief. Progressief Altena vindt dat de gemeente vrijwilligers niet hoort te frustreren, maar juist moet ondersteunen.
Geschreven door
Van een onzer verslaggevers
“Als wij dit niet doen gebeurt hier hetzelfde als in de Rijswijkse wiel vorig jaar. Daar hapten, wegens zuurstoftekort, de karpers en andere soorten massaal naar adem”, legt Wim Deenik, bestuurslid van hengelsportvereniging Groot Woudrichem uit. Terwijl Frans Baks de pomp afstelt, praat Wim met Anne-Wil Maris en Christian Alderliesten, respectievelijk kandidaat raadslid en huidig raadslid voor Progressief Altena in Werkendam.
“Door de warmtegolf is de watertemperatuur al gestegen naar 24 graden. In combinatie met teveel voedingsstoffen door baggerslib en de lage waterstand in de gracht, zakt het zuurstofniveau. We meten dat regelmatig. De gezonde norm is zeven tot tien milligram zuurstof per liter. Nu meten we vier milligram per liter en de trend is dalend. Dat levert op korte termijn een dodelijke situatie op,” vertelt Wim. “Het waterpeil staat nu een halve meter lager dan normaal,” vult Frans, oud voorzitter, aan en hij wijst naar de gemetselde wal, die vanaf de brug op de Schapendam goed zichtbaar is.
Moeras
Alderliesten is thuis in het doolhof van waterbeheer. Hij vraagt hoe het waterpeil wordt beheerd. Wim: “In de winter loopt het water onder de brug waarop wij nu staan over de drempel. Wij zetten als visvereniging in het voorjaar de afsluiter open om het waterpeil dan weer gecontroleerd te verlagen. Dit voorjaar is er vuil tussen de afsluiter gekomen, waardoor die niet meer afsluit. We hebben de gemeente gevraagd dat op te lossen. Ze hebben er zandzakken voor gegooid, maar die sluiten de pijp niet af. Het peil is veel te ver gezakt en daarom pompen we er nu water in”.
Van het kastje naar de muur
Alderliesten fronst zijn wenkbrauwen. Wim vertelt dat Rijkswaterstaat, het Brabants Landschap, de gemeente en het Waterschap wisselend en vaak in combinatie de beherende instanties zijn. Dat levert een ambtelijk moeras op, waarin de natuur van het kastje naar de muur wordt gestuurd. “Ik vraag jullie politieke aandacht omdat de visstand het al moeilijk genoeg heeft. Hier gaat het nu om een dreigend zuurstofgebrek; in de Kurenpolder en de Omloop om de blauwalg; de gracht aan de andere kant van Woudrichem heeft ook last van blauwalg en is verzadigd met gemiddeld 38 cm slib. Het is vijf voor twaalf.”
“We trekken regelmatig aan de bel bij de verantwoordelijken, maar weten het soms niet meer. Het zijn vriendelijke mensen, maar het overleg levert vaak halve maatregelen op en veel afschuiven van verantwoordelijkheden, soms ook naar ons. Wij kregen van het waterschap recent al het dreigende verbod om visvoer te gebruiken. Maar let wel: als de instanties hun werk goed doen, hoeven wij hier niet met pompen te staan.”
Waarom steunt Progressief Altena de visvereniging hierin? “Het waterbeheer wordt steeds belangrijker,” zegt Christian. “Als het mis gaat kost het heel veel geld om het recht te breien. De gemeente moet het Waterschap, Brabants Landschap en Rijkswaterstaat daar actief op aanspreken.” “De gemeente hoort deze signalen op te pakken en er mee aan de slag te gaan”, vult Anne-Wil aan. “Samen met de vrijwilligers.” Is vissen niet een wreed tijdverdrijf? Christian Alderliesten lacht. “Ik ben ook visser, dus dat bestrijd ik, maar afgezien daarvan: je hoeft het niet met alle vissers eens te zijn om het met vissers samen op te nemen voor de waterkwaliteit. En daar gaat het hier om.”
Kracht van vrijwilligers
“We willen de kracht van Altena benutten”, aldus Anne-Wil Maris. Dat kan alleen wanneer vrijwilligers zoals Wim en Frans en de vele anderen die hierbij betrokken zijn worden gehoord en gesteund. Zij zijn de echte deskundigen. Samen bereik je meer. In de gemeente willen we daarom werken aan een verandering van houding van ’nee mits’, naar ’ja tenzij’.” Ondertussen doet de pomp zijn werk: het waterpeil was die dag met één centimeter gestegen. De vissen komen in groepen af op de inlaat om daarna met extra zuurstof verder te zwemmen.
Vanuit de fractie Woudrichem werden de volgende vragen aan het college van B & W gesteld:
Deze week plaatste de hengelsportvereniging een pomp in de Loevesteingracht om de dreigende vissterfte in deze gracht te voorkomen. De watertemperatuur is door het warme weer gestegen naar 24 graden. In combinatie met teveel voedingsstoffen door baggerslib en de lage waterstand in de gracht, zakt het zuurstofniveau. Als ze deze pomp niet hadden geplaatst had hier hetzelfde gebeurd als in de Rijswijkse wiel vorig jaar. Daar hapten, wegens zuurstoftekort, de karpers en andere soorten massaal naar adem zo stelde een bestuurslid van hengelsportvereniging Groot Woudrichem. De gezonde norm is zeven tot tien milligram zuurstof per liter. Nu meten we vier milligram per liter en de trend is dalend. Dat levert op korte termijn een dodelijke situatie op, aldus dit zelfde bestuurslid. Het waterpeil staat nu een halve meter lager dan normaal.
In het voorjaar is er vuil tussen de afsluiter gekomen, waardoor die niet meer afsluit, de gemeente is gevraagd dat op te lossen. De gemeente heeft er zandzakken voor gegooid, maar die sluiten de pijp niet af. Het peil is veel te ver gezakt en daarom wordt er nu water ingepompt. De visvereniging plaatste de pomp vrijwillig en op eigen initiatief omdat naar de mening van deze vereniging ze dit moesten doen niet dankzij de gemeente en waterschap maar ondanks. Voor deze vereniging is het een doolhof om uit te vinden wie verantwoordelijk is voor het viswater. Onze fractie is van mening dat de gemeente vrijwilligers niet hoort te frustreren maar te ondersteunen. Daarom enkele vragen:
- Wie is er verantwoordelijk voor de waterkwaliteit van de grachten rondom Woudrichem, het Almbos en de Omloop en hoe wordt dit gewaarborgd?
- Wat is de reden dat de gemeente zandzakken heeft geplaatst op de afwateringspijp van de Loevesteingracht?
- Bent u bereid om de kosten van de pomp om vissterfte te voorkomen te betalen?